Cemre Duman

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tarihin Ustası Halil İnalcık'ı Selamladı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tarihin Ustası Halil İnalcık'ı Selamladı

Prof. Dr. Halil İnalcık'ın Vefatının Dokuzuncu Yılı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Tarihçilerin Kutbu" olarak bilinen Prof. Dr. Halil İnalcık'ı, vefatının dokuzuncu yıldönümünde andı.

Erdoğan, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Eserleriyle bizlere eşsiz bir miras bırakan, Türk tarihçiliğinin büyük ismi, 'Tarihçilerin Kutbu' Prof. Dr. Halil İnalcık hocamızı ahirete irtihalinin 9'uncu yılında rahmetle, hürmetle anıyorum," ifadelerine yer verdi.

HALİL İNALCIK KİMDİR?

7 Eylül 1916'da İstanbul'da doğan Halil İnalcık, Kırım göçmenlerinden Seyit Osman Nuri Bey'in oğlu ve Ayşe Bahriye Hanım'ın çocuğudur.

İlk ve orta okulu Ankara ve Sivas'ta tamamladıktan sonra, liseyi Balıkesir Necati Bey Muallim Mektebi'nde bitiren İnalcık, 1935 yılında Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi'nde (AÜDTCF) lisans eğitimini aldı. Yeniçağ Tarihi Bölümünde gerçekleştirdiği çalışma ile Prof. Dr. Fuat Köprülü'nün dikkatini çeken İnalcık, onun tazesi doğrultusunda ilmi yardımcı olarak çalışmaya başladı.

"Tanzimat ve Bulgar Meselesi" hakkında doktora tezini 1942'de sunan İnalcık, 1943'te "Viyana'dan Büyük Ricat: Osmanlı İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı" adlı çalışmasıyla doçent unvanı kazandı.

1945 yılında aynı üniversitede Arap Dili ve Edebiyatı Bölümünden Şevkiye Işıl ile evlenen Halil İnalcık, bu evlilikten kızı Günhan'ı dünyaya getirdi.

Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi'nde ders vermeye devam eden İnalcık, 1947 yılında Türk Tarih Kurumu'nun üyesi seçildi. 1949'da Türk Hükümeti tarafından İngiltere'ye gönderilen İnalcık, burada Osmanlı tarihine dair kaynakları araştırdı ve önde gelen tarihçilerle tanışma fırsatı buldu. 1952 yılında "Viyana Bozgun Yıllarında Osmanlı-Kırım Hanlığı İşbirliği" teziyle profesörlük unvanını aldı.

Columbia, Princeton, Pennsylvania ve Harvard üniversitelerinde ziyaretçi profesör olarak dersler veren İnalcık, ABD'de Osmanlı ve Türk tarihi araştırmalarının gelişimine önemli katkılarda bulundu.

Öğrenci olarak başladığı Ankara Üniversitesi'nden 1972'de emekli olan İnalcık, ardından Chicago Üniversitesinde Osmanlı Tarihi Kürsüsü'nü kurdu. 1986 yılında Chicago Üniversitesinden emekliye ayrılan İnalcık, 1993 yılında Bilkent Üniversitesi'nde Tarih Bölümünü kurarak, 23 yıl boyunca yüksek lisans ve doktora öğrencilerine ders vermeye devam etti.

2003 yılında Bilkent Üniversitesi'nde Halil İnalcık Center for Ottoman Studies adında bir merkez kuran İnalcık, yıllar boyunca çeşitli arşivlerden topladığı belgeleri, yarım kalan araştırma metinlerini, binlerce basımı ve diğer materyalleri bu merkeze bağışladı. İnalcık, iyi düzeyde İngilizce, Fransızca ve Almanca bilmenin yanı sıra orta düzeyde Arapça, Farsça ve İtalyanca da konuşabiliyordu.

Dünya genelinde tanınmış bir isim olan İnalcık, Cambridge Uluslararası Biyografi Merkezi tarafından sosyal bilimler alanında en saygın 2000 bilim insanı arasında değerlendirilmiş olup, Türk, Amerikan, İngiliz, Sırp ve Arnavut akademilerine üye seçilmiştir. Ayrıca, birçok üniversiteden fahri doktora unvanı da almıştır.

Halil İnalcık, Prof. Suraiya Faroqhi ile birlikte E. J. Brill'in yayımladığı "The Ottoman Empire and Its Heritage" (Osmanlı İmparatorluğu ve Mirası) adlı serinin editörlüğünü üstlenmiş, 2005 yılına kadar bu seride yer alan 38 ciltlik eser, Osmanlı tarihini Batı dünyasına tanıtan önemli çalışmalar arasında yer almıştır.

Prof. Dr. Halil İnalcık, 2002'de İslam Konferansı Teşkilatı tarafından "Teşekkür Plaketi" ve Kültür Bakanlığı tarafından "2002 Kültür ve Sanat Büyük Ödülü"ne layık görülmüştür.

25 Temmuz 2016'da Ankara'da hastanede tedavi görmekte olduğu sırada vefat eden İnalcık, cenazesi Bakanlar Kurulu kararıyla Fatih Camisi Haziresi'ne defnedildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla, İnalcık'ın mezarı geleneksel Osmanlı ulema kabri formatında yapılmıştır.