Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Kurulu İçin ABD'ye Gitti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu toplantısına katılmak amacıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) hareket etti. Erdoğan, seyahat öncesinde İstanbul Atatürk Havalimanı'nda açıklamalarda bulundu.
BM GENEL KURULU'NA HİTAP EDECEK
BM Genel Kurulu'nda yapacağı konuşmada "Gazze'deki vahşeti gündeme getireceğim." ifadelerini kullanan Erdoğan, "23 Eylül Salı günü, BM Genel Kurulu'na hitap edeceğim. 14 yıllık kanlı ve karanlık dönemin ardından özgürlüğe kavuşan Suriye'nin yeni yönetiminin orada bulunması bizler için sevindiricidir." şeklinde konuştu.

"BM'NİN REFORMA İHTİYACI VAR"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM'nin reforma ihtiyaç duyduğunu vurguladı. Türk-Amerikan iş çevreleriyle bir araya geleceğini belirten Erdoğan, 25 Eylül'de ABD Başkanı Donald Trump ile de görüşeceğini duyurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Sayın Trump'ın küresel barış konusundaki vizyonuna ve çabalarına desteğimizi daha önce ifade etmiştik. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağına inanıyoruz. Coğrafyamızda kan ve gözyaşının son bulmasını arzuluyoruz. Tüm çabalarımızın bu amaca yönelik olduğunu belirtmek isterim. Ziyaretimizin ve gerçekleştireceğimiz görüşmelerin, ülkemiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Erdoğan, BM Genel Kurulu'nun gündemine ilişkin şu şekilde konuştu:

"80. Genel Kurulu'nu diğerlerinden ayıran en önemli özellik, birçok ülkenin Filistin Devleti’ni tanıma kararı alacak olmasıdır. Bu tanıma kararlarının, iki devletli çözümün hayata geçirilmesine katkı sağlamasını umuyoruz."

ÖZGÜR ÖZEL'İN İDDİALARI

Cumhurbaşkanı Erdoğan, gazetecilerin soru yöneltmesi üzerine CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in Trump'ın oğlu ile yapılan pazarlık iddialarına yanıt verdi. Erdoğan, "Sayın Trump ile herhangi bir alışveriş yapmamız gerektiğinde onunla doğrudan görüşürüz, oğluyla bir pazarlık yapmamıza gerek yok. Bu tür söylemler uydurmadır. Bu kişi sürekli asılsız iddialar öne sürüyor." ifadelerini kullandı.

Erdoğan, Özgür Özel'in iddiasına karşı şunları belirtti:

"O da yanımızda mıydı? Bu tür şeylere inanmadığınızı biliyorum. Asılsız duyumlar uyduruluyor. Partimizin sözcüsü gereken yanıtı verdi. Fırsat bulduğumuzda daha kapsamlı bir yanıt vereceğiz. Uçak alımları gibi konuları Özgür Özel'e sorarak yapmadık ve asla bunu yapmayız. Bunun için gerekli bilgi ve deneyime sahip değil." ifadelerini kullandı.
ERDOĞAN'IN TARİHİ KONUŞMASI: DÜNYA BEŞTEN BÜYÜKTÜR
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2014 yılında BM 69. Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada Filistin meselesini global gündeme taşımıştı.

Sorunun bölgedeki birçok konunun temel kaynağı olduğunu vurgulayan Erdoğan, "Filistin'de iki-devletli çözümün derhal uygulanması, Gazze üzerindeki ablukanın kaldırılması ve bağımsız, sürdürülebilir bir Filistin devletinin kurulması, siyasi, insani ve ahlaki bir zorunluluktur." şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM'yi aktif bir şekilde sorunların çözümüne dahil olmaya davet ederek, "Daha fazla gecikme olmadan, masum insanların hayatlarını kaybetmemesi ve küresel vicdanın daha fazla zarar görmemesi için BM'nin ağırlığını ortaya koyması gerekmektedir. Altını çizerek belirtmek isterim ki, dünya, 5'ten büyüktür. BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri olan 5 ülkenin, dünya gerçekleriyle bağdaşmayacak bir şekilde BM'yi etkisizleştirmesi kabul edilemez." diyerek tarihi bir konuşma yapmıştı.

ERDOĞAN İLE TRUMP 25 EYLÜL'DE GÖRÜŞECEK

Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı 25 Eylül'de Beyaz Saray'da ağırlayacağını açıkladı.

Trump, "Erdoğan ile her zaman çok iyi ilişkilerimiz oldu, 25'inde onu görmeyi sabırsızlıkla bekliyorum." ifadesini kullandı.

MASADA F-16 VE F-35 GÖRÜŞMELERİ OLACAK

Donald Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte birçok ticari ve askeri anlaşma üzerinde çalıştıklarını belirtirken, "Bu anlaşmalar arasında büyük ölçekli Boeing uçak alımı, önemli bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanmasını umduğumuz F-35 görüşmeleri yer alıyor." dedi.

ERDOĞAN'DAN AÇIKLAMA

Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmeye dair sosyal medya aracılığıyla bir paylaşımda bulundu.

Erdoğan, Trump ile Beyaz Saray’da gerçekleştirecekleri görüşmede, başta ticaret, yatırım ve savunma sanayisi konuları olmak üzere birçok konunun ele alınacağını ifade etti.

Erdoğan, "Başkan Trump ile yapacağımız görüşmenin, ortak küresel barış vizyonumuz çerçevesinde bölgemizdeki savaş ve çatışmaların sona ermesine katkıda bulunacağına, ülkelerimiz arasındaki iş birliğini güçlendireceğine inanıyorum." değerlendirmesinde bulundu.

NATO LİDERLER ZİRVESİ'NDE GÖRÜŞMÜŞLERDİ

Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak, haziran ayında Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen NATO Liderler Zirvesi kapsamında yüz yüze bir araya gelmişti.

Trump, ilk başkanlık döneminde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı iki kez Beyaz Saray’da konuk etmişti.

BOEING'DEN 300 UÇAK ALIMI GÜNDEMDE

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Trump ile yapacağı görüşmede, Türk Hava Yolları'nın ihtiyaçları doğrultusunda Boeing uçak alımı da gündeme gelebilir. THY Genel Müdürü Bilal Ekşi, Boeing'den 300 uçak alımına yönelik sözleşme şartları ve teslimat takvimi üzerine görüşmelerin sürdüğünü belirtmişti.

THY Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat, 8 Haziran 2025’te Hindistan’da yapılan IATA toplantısında, bu siparişin hayata geçebilmesi için Boeing’in fiyat, teslimat ve motor bakım maliyetleri konularında iyileştirmeler yapmasını beklediklerini söyledi. Türk Hava Yolları 2023 yılında 2030’a kadar filosuna ek olarak 600 yeni uçak almayı planladığını duyurmuştu. Bu uçakların 300’ünün Airbus’tan alınacağı, diğer 300’ünün ise Boeing’den geleceği bildirilmişti.

Bloomber News'de yayımlanan yakın tarihli bir haberde, Boeing'in Türkiye’den 250 uçak alımı için yanıt beklediği aktarıldı.

F-16 ALIMI SÜRECİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Trump ile yapılacak görüşmesinin gündeminde Lockheed Martin üretimi F-16 uçakları da yer alıyor. Bu konuda, iki ülke arasında uzun süredir görüşmeler gerçekleşiyor. 2024 yılı kasım ayında Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, parlamentoda yaptığı açıklamada "F-16 Block 70 alımı için 1 milyar 400 milyon dolarlık bir ön ödeme yapılmış durumda. 40 adet F-16 Block 70 uçak alıyoruz ve 79 adet modernizasyon kiti almayı planlıyorduk fakat bu projeden vazgeçtik." demişti.

Türkiye, geliştirme aşamasında yer almasına rağmen çeşitli sebeplerle F-35 savaş uçaklarını ABD'den alamadı. Milli Savunma Bakanı Güler, aynı komisyonda bu konuda bilgi verirken, yeni savaş uçaklarının silah ve ekipmanlarıyla birlikte maliyetinin yaklaşık 7 milyar dolara ulaşacağını da vurgulamıştı.

Güler, ABD'nin Türkiye'yi S-400 hava savunma sistemi satın alması nedeniyle F-35 programından çıkarmasının ardından yeni savaş uçağı alım sürecinin başladığını belirtirken, Washington’un tutumunu değiştirmeye başladığını ifade etti. "Bunun nedeni, Türkiye'nin yeni savaş uçağı KAAN'ı geliştirmesindeki ilerleme. Amerikalılar, KAAN'ı inşa edip uçar hale getirebileceğimizi gördüklerinde tutumlarını değiştirdiler. Şu anda bize F-35 sağlamak istiyorlar, ancak bu konuda henüz bir gelişme yok; biz, üretim payımızı geri almak ve bu uçakları satın almak konusundaki isteğimizi sürdürüyoruz." şeklinde ekledi.

Bakan Güler'in verdiği bilgilere göre, Türk Hava Kuvvetleri şu aşamada 40 adet F-35'e ihtiyaç duyduğunu değerlendirmektedir. Ayrıca, Ankara Eurofighter Typhoon alımını da değerlendirmeye almış durumda.

Anadolu Ajansı'nın 2018 tarihli haberine göre, Türkiye, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın yeni nesil savaş uçağı ihtiyacını karşılamak amacıyla 1999 yılında Müşterek Taarruz Uçağı (F-35) Projesi'ne ortak ülke olarak katılmıştır.

TÜRKİYE'NİN F-35 ALIM SÜRECİ

Haberde, hava filosu için 100 adet F-35 uçağı temin edilmesi planlanırken, ilk 30 uçağın sipariş verildiği aktarılmıştır. "18-0001 kuyruk numarasıyla teslim alınacak ilk F-35 uçağı, pilot eğitimlerinde kullanılmak üzere Arizona’daki Luke Hava Üssü’nde görev yapacaktır. Türkiye’de F-35 uçaklarının konuşlandırılacağı, pilot ve bakımcı eğitimlerinin gerçekleştirileceği Entegre Eğitim Merkezi, Malatya 7. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda aktivasyon çalışmalarını sürdürmektedir." denilmiştir.

Ancak süreç daha sonra kesintiye uğradı ve ardından ABD, uçakları teslim etmekten vazgeçti. Türk Hava Kuvvetleri için üretimi gerçekleştirilen 6 adet F-35A savaş uçağı, 2018’den bu yana ABD’de depolanmaktadır.

Türkiye, JSF programına 1999 yılında katılmış, 2002 yılında Sistem Geliştirme ve Gösterim; 2007 yılında ise Üretim, Destek ve Sürekli İyileştirme safhalarında yer almıştır. Türkiye, projeye ilk girdiğinde toplam 100 adet F-35A tedarik etmeyi planlamış, 30 adet için de ön sipariş vermişti.

Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, Türkiye’nin F-35 programına yaptığı yatırımın 1 milyar 400 milyon dolarlık bir tutarı olduğunu açıklamıştır.