Çin’in Otonom Askeri Araçları ve Yapay Zeka Kullanımı

Çin’in devlet savunma şirketi Norinco, Şubat ayında otonom olarak saatte 50 kilometre hızla hareket edebilen P60 adlı muharebe destek aracını tanıttı. Bu aracın, Çin’in önde gelen teknoloji firmalarından DeepSeek tarafından geliştirilen yapay zeka modeliyle desteklendiği bildirildi.

Komünist Parti yetkilileri, bu tanıtımın, Çin’in ABD ile sürdürdüğü silahlanma yarışında yapay zekayı stratejik bir avantaj olarak kullanmaya başladığını gösterdiğini vurguladı.

REUTERS: ÇİN, ASKERİYEDE YAPAY ZEKAYI KULLANIYOR

Reuters tarafından incelenen çok sayıda patent, ihale ve tedarik kaydı, Pekin’in otonom hedef tanıma ve gerçek zamanlı savaş alanı karar desteği sağlama gibi sistemler geliştirmek üzere yöneldiğini ortaya koyuyor.

Belgeler, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun (PLA), ABD’nin uyguladığı ihracat kısıtlamalarına rağmen Nvidia çiplerini kullanmaya devam ettiğini göstermektedir.
ABD KAYNAKLI ÇİPLER DE HALA KULLANIYOR

Araştırmalara göre, Çin ordusuna bağlı enstitülerin, ABD tarafından yasaklanan Nvidia A100 ve H100 modellerine dayalı sistemlerle faaliyetlerine devam ettikleri belirtiliyor.

Nvidia sözcüsü John Rizzo, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Bu ürünlerin ikinci el kullanımı yeni bir risk oluşturmuyor” ifadelerini kullandı.

Öte yandan, ABD Ticaret ve Hazine Bakanlıkları, Reuters’ın yönelttiği sorulara yanıt vermemiştir.

YERLİ ÇİP KULLANIMI ARTIYOR

Washington merkezli Jamestown Vakfı araştırmacısı Sunny Cheung, PLA’nın 2025 yılı itibarıyla Huawei üretimi çiplerin kullanımını yaygınlaştırma eğiliminde olduğunu aktardı.

Reuters, bu iddiayı bağımsız olarak doğrulayamasa da, Pekin yönetiminin yerli üretim donanımlara geçiş konusunda kamuoyu baskısının bu süreci hızlandırdığı gözlemleniyor.

DEEPSEEK ÖNE ÇIKIYOR

Reuters’ın ulaştığı PLA belgelerinde, yapay zeka destekli ihalelerin büyük bir kısmında DeepSeek modellerinin kullanıldığı belirtiliyor. Bu durum, Çin’in “algoritmik egemenlik” politikasıyla, Batı teknolojisine bağımlılığı azaltma hedefini de yansıtıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “DeepSeek, Çin’in askeri ve istihbarat operasyonlarına gönüllü destek sağlıyor ve büyük ihtimalle sağlamaya devam edecek” diye ifade etti.
Yapay zeka, planlamadan saldırıya: Saniyeler içinde savaş simülasyonu
Çin, yapay zeka destekli robot köpeklerden insansız hava aracı sürülerine kadar çok sayıda projeyi hayata geçiriyor.

Xi’an Teknoloji Üniversitesi, DeepSeek destekli sistemlerin 10.000 savaş senaryosunu 48 saniyede analiz edebildiğini, geleneksel ekiplerin ise aynı görevi tamamlamasının 48 saat sürdüğünü bildirdi.

OTONOM SİLAH VE İNSAN KONTROLÜ ENDİŞESİ

Çin ordusu, yapay zekayı giderek daha otonom savaş sistemlerine entegre ediyor. Ancak Pekin, olası bir ABD-Çin çatışmasının “kontrolsüz yapay zeka mühimmatlarına” yol açabileceği endişesiyle insan denetimini koruma sözü verdi.

ABD ise 2025 yılı sonuna kadar binlerce otonom insansız hava aracını devreye almayı planlamakta. Shanxi 100 Trust gibi savunma şirketleri, Huawei Ascend çiplerini övse de, akademik çalışmalarda hâlâ Nvidia donanımlarına sıkça atıf yapılmaktadır.

PLA’ya bağlı Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi, yakın zamanda A100 çipleriyle geliştirilen bir hedef tespit sistemi için patent başvurusu gerçekleştirdi. Kıdemli Albay Zhu Qichao, “ABD kısıtlamaları bizi yavaşlattı ama teknolojik açığı kapatmaya kararlıyız” dedi.