Çeyrek Yüzyılın Araştırması Tamamlandı: "Karsu" ve "Cansu" İsimleri Öne Çıktı!
### Erzurum'da Patates Üretimi: Önemli Gelir Kaynağı
Nüfusunun büyük bir kısmı tarım ve hayvancılıkla uğraşan Türkiye'nin önemli şehirlerinden biri olan Erzurum'da, patates üretimi şehrin en önemli gelir kaynaklarından biri konumunda bulunuyor.
Erzurum'daki patates ekiminin en kritik yerlerinden olan Pasinler Ovası'nda, üretimin daha etkin ve kaliteli hale gelmesi için Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü bünyesindeki Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde yıllardır bilimsel çalışmalar gerçekleştiriliyor.
Daha önce enstitüde doku kültürü yöntemi ile "Can", "Mete", "Ata25" ve "Kaan" isimli yüksek kademeli sertifika patates tohumları geliştirilmişti.
2023-2024 yılları arasında gerçekleştirilen tescil denemeleriyle birlikte "Karsu" ve "Cansu" isimli yerli patates çeşitleri, Tarım ve Orman Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan Tescil Komitesi tarafından onaylandı. Bu süreçte, enstitüde yerli ve yeni patates çeşitleri yemeklik kullanım için geliştirildi.
Yerli Türler Yemeklik Amaçlı Geliştirildi
Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Endüstri Bitkileri Bölüm Araştırmacısı Dr. Canan Kaya, Anadolu Ajansı muhabirine, patates ıslah çalışmaları yürüttüklerini ve bu yıl içinde iki yeni patates çeşidi geliştirdiklerini ifade etti.
Yeni çeşitlerin tescillendiğini de dile getiren Kaya, "Bu çeşitlerin denemeleri, ülkemizin çeşitli ekolojik bölgelerinde patates ana ürün üretimi için uygun yerlerde gerçekleştirildi ve Doğu Anadolu Bölgesi'nin koşullarına uygun olarak geliştirildi." bilgisini verdi.
Geliştirilen patates çeşitlerinin özelliklerini paylaşan Kaya, şu şekilde devam etti:
"Cansu patates çeşidimiz, Doğu Anadolu Bölgesi'nin şartlarına uygun bir yemeklik patates olarak kayda geçmiştir. Yüksek verim ve üstün teknoloji kalitesi ile dikkat çekiyor. Erkenci olması, bu çeşidin Doğu Anadolu koşullarına uygun olmasına yardımcı oluyor ve üreticilerimiz için iyi bir alternatif olmasını umuyoruz. 'Karsu' çeşidimiz de benzer şekilde, bölgesel ekolojik şartlara uygun bir yemeklik patates olarak ıslah edilmiştir. En büyük özelliği, beyaz et rengine sahip olmasıdır. Bu durum, özellikle Doğu Anadolu'nun damak tadına hitap eden bir çeşit olma niteliğini taşıyor. Bu nedenle, bölgede tercih edilen çeşitler arasında yer alacağını düşünüyoruz. Her iki çeşidimizin de şu an enstitümüzde doku kültürü yöntemiyle sertifikalı tohumluk üretimlerine devam ediyoruz."
Patates ıslah çalışmalarının uzun bir geçmişe sahip olduğunu anlatan Kaya, sözlerine ekledi:
"Islah çalışmaları yaklaşık 20-25 yıllık bir süreci kapsıyor. Çalışmaların başlangıcında yurt içi ve dışından temin ettiğimiz çeşitlerle melezlemeler yapıyoruz. Bu melezlemelerden elde edilen erken generasyon materyali, farklı ıslah kademelerinde değerlendiriliyor ve yeni çeşitler ortaya çıkıyor. Islah sürecine en az 20 bin adet gerçek patates tohumuyla başlıyoruz. Uzun yıllar süren yoğun çalışmaların sonunda, genellikle sadece bir veya iki yeni çeşit geliştirebiliyoruz. Yorucu fakat uzun vadeli bir çaba gerektiriyor."
Kaya, bu bölgede sertifikalı tohum kullanımının artmasını beklediklerini ve yüksek kademeli tohumluk üretimi gerçekleştirdiklerini belirtti.
Bölgesel işbirliklerinin öneminin altını çizen Kaya, "En büyük hedefimiz, büyük emeklerle geliştirdiğimiz çeşitlerin bölgemizde ve ülkemizde yaygın olarak kullanılması ve dışa bağımlılığın azaltılması. Rakamlarla değerlendirdiğimizde, bölgemizde sertifikalı tohum kullanım oranı yüzde 1 ile 4 arasında değişiyor. Bu oran gerçekten çok düşük. Verim, Türkiye ortalamasının altında. Amacımız, elbette bu değerlerin yükselmesine katkıda bulunmak. Bizi en çok mutlu edecek sonuç bu." yorumunda bulundu.