Tip 1 Diyabetin Başlamasında Rol Oynayabilecek Virüsler

Tip 1 diyabet, bağışıklık sisteminin pankreasdaki insülin üreten hücrelere saldırarak yol açtığı, hayat boyu süren otoimmün bir hastalıktır. Vücut yeterli insülin üretmediğinde, kan şekeri seviyesi kontrol dışı bir şekilde yükselir. Tip 2 diyabetin aksine, Tip 1 diyabetin ortaya çıkması engellenemez ve bağışıklık sisteminin bu aşırı tepkisinin kesin nedeni hala anlaşılabilmiş değildir.

Ancak Mirror'da yer alan bir habere göre, bazı virüsler bağışıklık sistemini harekete geçirerek hastalığın tetiklenmesine ya da ilerlemesine sebep olabilir. Bu virüsler arasında özellikle dört tanesi dikkat çekmektedir:

Enterovirüsler

Çocuklar ve gençler arasında yaygın olarak görülen enterovirüsler genellikle hafif solunum yolu enfeksiyonlarına neden olmaktadır. Ancak nadir durumlarda, yenidoğanlarda sepsis, menenjit veya kalp kası iltihabı (miyokardit) gibi ciddi sorunların ortaya çıkmasına yol açabiliyor. Daha önce gerçekleştirilen bir araştırma, enterovirüs enfeksiyonu geçiren çocukların diyabete yakalanma ihtimalinin daha yüksek olduğunu göstermiştir.

Rotavirüs

Bağırsakları etkileyen yaygın bir virüs olan rotavirüs, neredeyse her çocuğun beş yaşına kadar en az bir kez bulaşan bir enfeksiyona neden olmaktadır. Bazı çocuklar ikinci kez enfekte olabilirken, yetişkinlerde enfeksiyon daha nadir görülmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri'nde, 1,4 milyondan fazla çocuğu kapsayan bir araştırma, rotavirüs aşısı olan çocuklarda Tip 1 diyabet riskinin, aşısız olanlarla kıyaslandığında yüzde 33 daha az olduğunu ortaya koymuştur. Ancak, farklı ülkelerde yürütülen benzer çalışmalar ise çelişkili sonuçlar sunmuştur.

Covid-19

Covid-19 pandemisi sırasında, çocuklarda Tip 1 diyabet vakalarında bir artış gözlemlenmiştir. Laboratuvar ortamında gerçekleştirilen ilk çalışmalarda, virüsün pankreasa doğrudan zarar verebileceği öne sürülmüş olsa da bu alanda kesin ve net bulgular henüz mevcut değildir.

Epstein-Barr Virüsü

Genellikle 15-24 yaş arası bireylerde görülen enfeksiyöz mononükleoz ile bağlantılı olan Epstein-Barr virüsü, insan herpes virüslerinin dokuz çeşidinden biridir. Uzmanlar, çoğu insanın bu virüsü hayatları boyunca farkında olmadan geçirdiğini belirtmektedir.

Bazı araştırmalar, Epstein-Barr virüsünün bağışıklık sistemini aşırı uyararak insülin üreten hücrelere saldırmasına neden olabileceğini öne sürmektedir. Ancak virüsün doğrudan Tip 1 diyabete neden olduğuna dair kesin bir kanıt henüz bulunmamaktadır.