Dev Kuyruklu Yıldız UN271 Güneş Sistemi’ne Yaklaşıyor

Bilim insanları, Güneş Sistemi'nin içine doğru hızla ilerleyen dev bir kuyruklu yıldızı gözlemliyor. Bu gök cismi neredeyse kelimenin tam anlamıyla "buhar gücüyle" hareket ediyor. Gökbilimciler, cismin yüzeyinden büyük miktarda karbonmonoksit gazı salındığını tespit etti.

UN271 (diğer adıyla Bernardinelli-Bernstein) olarak bilinen kuyruklu yıldız, Oort Bulutu'ndan gelen en büyük kuyruklu yıldız olarak kaydediliyor. Çapı yaklaşık 137 kilometre olan bu cisim, dinozorları yok eden asteroidden yaklaşık 14 kat daha büyük.

Bu dev cisim korkutucu gibi görünse de Dünya için bir tehdit oluşturmuyor. Kuyruklu yıldız, 29 Ocak 2031'de Satürn'ün yörüngesine kadar yaklaşacak ancak Güneş Sistemi'nin içine daha fazla girmeyecek.

İki Gaz Jetinin Gözlemi

Araştırmacılar, Şili’deki Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (ALMA) teleskobunu kullanarak kuyruklu yıldızın büyüklüğünü doğrulayarak moleküler aktivitelerini gözlemledi. NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi ve Amerikan Üniversitesi’nden astrokimyager Nathan Roth, "Bu ölçümler, bu devasa buzlu cismin çalışma mekanizmasına dair bize yeni bir bakış açısı kazandırıyor" ifadesinde bulundu.

ALMA, ilgili kuyruklu yıldızı 8 ve 17 Mart 2024 tarihlerinde gözlemledi. İlk gözlem, bir patlamanın hemen sonrasına denk geldiğinden daha fazla aktivite saptandı.

8 Mart’ta, kuyruklu yıldızın çekirdeğinden fışkıran iki gaz jetinin tespit edildiği bildirildi. Spektrometre analizleri, bu jetlerin büyük ölçüde karbonmonoksit içerdiğini gösterdi. Ayrıca kuyruklu yıldızların karakteristik özelliği olan "koma" (gaz ve tozdan oluşan kuyruk) da oluşmaya başlamıştı.

Ancak 17 Mart’ta yapılan ikinci gözlemde yalnızca bir jet aktifti ve komadan eser yoktu. Bilim insanları, diğer jetin kuyruklu yıldızın dönüşü nedeniyle görünüm alanından çıkmış olabileceğini ifade ediyor.

Gaz Jetlerinin Net Gözlemi

Bu çalışma, UN271’den çıkan gaz jetlerinin ilk kez net bir biçimde gözlemlenmesi anlamına geliyor. Ayrıca bu tespit oldukça uzak bir mesafeden yapıldı: Tespit zamanı, kuyruklu yıldız Uranüs'ün yörüngesinde, Dünya-Güneş mesafesinin yaklaşık 16 katı kadar uzaktaydı.

UN271’in çekirdeği daha önce yaklaşık 137 kilometre olarak tahmin edilmişti, bu da onu Oort Bulutu'ndan çıkan en büyük kuyruklu yıldız yapıyor. Önceki rekor sahibi Hale-Bopp’un boyutunun iki katından daha büyüktür.

Ancak bu özellikler, onun tüm zamanların en büyük kuyruklu yıldızı unvanını alması için yeterli değil. Bu unvan, 95P/Chiron adlı ve muhtemelen 210 kilometre çapında olabileceği tahmin edilen kuyruklu yıldızındır. Neyse ki Chiron, Güneş Sistemi’nde hareket eden bir nesne değil; sabit bir yörüngede, Satürn ve Uranüs arasında dolanmaktadır.

UN271, Güneş’e yaklaştıkça bilim insanları, onu önümüzdeki yıllarda daha yakından izlemeye devam edecek. Görsel olarak etkileyici bir gökyüzü gösterisi sunması bekleniyor; ne yazık ki çıplak gözle görülemeyecek kadar uzakta kalacak.