Sağlıklı Beslenmenin Bağırsak Sağlığı Üzerindeki Etkileri

Molecular Nutrition and Food Research dergisinde yayımlanan bir araştırma, meyve, sebze ve diğer sağlıklı bitkisel gıdalardan zengin bir beslenme düzenine sahip olan bireylerde ülseratif kolit riskinin yüzde 8, Crohn hastalığı riskinin ise yüzde 14 oranında azaldığını ortaya koydu. Bu çalışma, İngiltere, İskoçya ve Galler’de 40 ila 69 yaşları arasındaki 143.434 katılımcının verileri üzerine inşa edilmiştir.

14,5 yıl süren takip dönemi boyunca 1.117 katılımcıda inflamatuar bağırsak hastalığı teşhisi konulurken, bu vakaların 795'i ülseratif kolit, 322'si ise Crohn hastalığı olarak kaydedilmiştir. Araştırmada yer alan bireyler, her gün tükettikleri gıda ve içecekleri detaylı bir şekilde kaydederken, bu ürünler "sağlıklı bitkisel", "sağlıksız bitkisel" ve "hayvansal" olmak üzere üç kategoriye ayrılmıştır.

SADECE ET TÜKETMEMEK YETMİYOR

Bilim insanları, yalnızca etten uzak durmanın yeterli olmadığını vurguladı. Sağlıksız bitkisel gıdalarla beslenen bireylerde (rafine tahıllar, şekerli içecekler gibi) Crohn hastalığı riskinin yüzde 15 artış gösterdiği gözlemlenmiştir. Bu durum, bitkisel ve hayvansal yağların aşırı tüketimi ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

Çalışmanın başyazarı, Çin’deki Zhejiang Üniversitesi’nden Doç. Dr. Zhe Shen, "Sağlıklı bitki bazlı bir diyetin, iltihaplı bağırsak hastalıklarına karşı koruyucu etkisini ortaya koyuyoruz," açıklamasında bulundu.

GENÇLERDE KANSER VAKA SAYISI ARTIYOR

Araştırma, bağırsak sağlığına yönelik artan ilgiyi de gözler önüne seriyor. Zira son yıllarda özellikle genç bireylerde bağırsak kanseri vakalarında dikkate değer bir artış yaşanıyor. Son 30 yıl içinde dünya genelinde genç yaşta kolorektal kanser teşhis oranı yüzde 80 artarken, ileri yaş gruplarında bu oran ya sabit kalmış ya da azalmıştır.
Cancer Research UK verilerine göre, inflamatuvar bağırsak hastalıkları (ülseratif kolit ve Crohn), İngiltere’de yarım milyondan fazla kişiyi etkiliyor. IBD tanısı konulanların üçte biri ise 10 yıl içinde bağırsak kanserine yakalanıyor. Bunun, bağırsak astarındaki sürekli tahrişin, anormal ve kanser öncesi hücre oluşumunu tetiklemesiyle ilgili olduğu belirtiliyor.

TEHLİKE NEREDEN GELİYOR?

Uzmanlar, artan kanser vakalarının yaşam tarzı, çevresel faktörler ve beslenme alışkanlıklarıyla bağlantılı olabileceğini ifade ediyor. Özellikle çocukluk döneminde maruz kalınan bazı bakteriler (örneğin E. coli), mikroplastikler, aşırı işlenmiş gıdalar, katkı maddeleri ve bazı yağlar (örneğin ayçiçeği, kanola, mısır) şüpheli faktörler arasında sayılmaktadır.

Ayrıca, vegan diyet uygulayan erkeklerde kolorektal kanser riskinin önemli ölçüde azaldığını gösteren başka bir çalışma da dikkat çekmiştir.

Uzmanlar, 2040 yılına kadar bağırsak kanserinden kaynaklanan ölümlerde %10 artış öngörüyor. Bu durum, önleyici tedbirlerin ve bilinçli beslenmenin önemini bir kez daha vurguluyor.