Atilla Türkoğlu

Bilim Dünyasında Çığır Açan İddia: Evrenin Büzülme Sürecine Girdiği Öneriliyor!

Bilim Dünyasında Çığır Açan İddia: Evrenin Büzülme Sürecine Girdiği Öneriliyor!

Evrenin Geleceği Hakkında Şaşırtıcı Yeni Keşif

İnsanlık, nesiller boyu yıldızlara bakarak evrenin sonunu merak etti: Sonsuza dek soğuk bir boşluğa mı yayılacak yoksa daha dramatik bir son mu bekliyor?

Cornell Üniversitesi, Şanghay Jiao Tong Üniversitesi ve diğer bazı kurumlarda görev yapan fizikçilerin hazırladığı yeni araştırma, bu soruya oldukça net bir cevap sağlıyor.

Karanlık Enerji Araştırması (Dark Energy Survey) ve Karanlık Enerji Spektroskopik Aracı (Dark Energy Spectroscopic Instrument) gibi çeşitli astronomik verilerden yararlanan bilim insanları, evrenimizin yaklaşık 33,3 milyar yıl sonra “Büyük Çöküş” (Big Crunch) ile sona ereceğini öne sürüyor. Oysaki evrenimiz şu an sadece 13,8 milyar yıllık.

7 MİLYAR YIL SONRA BAŞLAR

Bu tahmin, uzun süredir kabul edilen “evren sonsuza dek genişleyecek” hipotezine meydan okuyor. Yeni modele göre evren, yaklaşık 7 milyar yıl daha genişlemeye devam edecek ve maksimum genişleme noktasına ulaştığında yavaş yavaş büzülmeye başlayarak her şeyin tek bir noktada çökmesine neden olacak.

Bu senaryonun temelinde, evrenin yaklaşık yüzde 70'ini oluşturan ve genişlemenin itici gücü olan gizemli “karanlık enerji”yi anlamak yatıyor. Uzun zamandır karanlık enerjinin sabit bir kozmolojik sabit gibi davrandığı, yani uzayı sürekli bir baskı ile ittiği düşünülüyordu. Ancak son gözlemler, karanlık enerjinin aslında dinamik olabileceğini ortaya koyuyor.

DEV BİR LASTİK BANT GİBİ

Araştırmacılar, ultra hafif bir parçacık olan aksiyonu ve negatif bir kozmolojik sabiti bir araya getiren bir model öneriyor. Bu durumu dev bir lastik banda benzetebiliriz: Başlangıçta evren genişledikçe bu lastik bant geriliyor, fakat belli bir noktadan sonra elastik özellik genişlemeden daha etkili hale geliyor ve her şeyi geri çekmeye başlıyor.

Yeni modele göre evren, şimdiki boyutundan yüzde 69 daha büyük bir ölçüye ulaşana dek yavaşlayan bir hızla genişleyecek. Yaklaşık 7 milyar yıl sonra genişleme duracak ve yerini yavaşça büzülmeye bırakacak. Nihai aşamada ise kozmolojik güçler tüm maddeleri hızlı bir şekilde tek bir noktada toplayarak “Büyük Çöküş”e yol açacak.

Araştırmacılar, bu öngörünün bazı belirsizlikler içerdiğini de vurguluyor. Negatif kozmolojik sabit henüz kesin bir kavram değil ve gözlemsel verilerin sınırlı olması nedeniyle modelin hata payı oldukça yüksek. Sonsuz genişleme senaryosunun alternatif olasılıkları da hala gündemde.

Bu araştırmayı özel kılan bir diğer unsur ise yakın gelecekte tahminlerin test edilebilecek olması. Önümüzdeki yıllarda devreye girecek büyük astronomik projeler, karanlık enerjinin davranışını daha hassas şekilde ölçerek bu senaryoyu doğrulayabilir, geliştirebilir veya tamamen geçersiz kılabilir.

Elbette eğer bu iddialar doğrulanırsa bile, 20 milyar yıllık bir geri sayım insanlık için herhangi bir kriz anlamına gelmiyor. Karşılaştırmak gerekirse, Dünya'daki karmaşık yaşam yalnızca yaklaşık 600 milyon yıldır var. 20 milyar yıl içinde Güneş ölecek, galaksimiz Andromeda ile çarpışacak ve bu olayların ardından yalnızca kozmik çöküş başlayacaktır.

Yine de bu araştırma, evrenin sonuna dair somut ve test edilebilir bir tahmin sunması bakımından bilim dünyası için büyük bir adım teşkil ediyor. İnsanlık tarihinde ilk kez bilim insanları, var olan her şeyin sonuna ilişkin bir zaman çizelgesi oluşturdu ve evrenin nihai sonunu bir teori olmaktan çıkararak test edilebilir hale getirdi.