Emine Saydam

Bilim Dünyası Açıkladı: 1 Fincan Kahve Beyin Üzerindeki Etkileri Neler?

Bilim Dünyası Açıkladı: 1 Fincan Kahve Beyin Üzerindeki Etkileri Neler?

Kafeinin Uyku Kalitesi Üzerindeki Etkileri Araştırıldı

DailyMail'de yayımlanan bir habere göre, Montreal Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen bir çalışmada, 20 ila 58 yaşları arasındaki orta düzeyde kafein tüketen 40 sağlıklı bireyin uyku düzenleri incelendi. Katılımcılara bir gece boyunca yaklaşık 200 mg kafein (iki fincan kahve) verilirken, diğer gece plasebo uygulandı. Uyku kaliteleri, elektroensefalogram (EEG) cihazıyla ölçüldü.

Daha sonra elde edilen verilere göre, öğleden sonra alınan kafein, beynin uyku esnasındaki elektriksel aktivitelerinin artış göstermesine yol açarak, daha yüzeysel ve dinlendirici olmayan bir uykuya sebep oluyor. Bu durum özellikle, uykunun en onarıcı aşaması olan REM dışı dönemde daha belirgin hale geliyor.

Bu evre, insanların kalp atış hızının ve beyin aktivitesinin yavaşladığı, vücudun doku ve kasları onardığı hayati bir dönem olarak biliniyor. Kafein ise bu süreci aksatarak, beynin daha aktif ve uyanık kalmasına neden oluyor.

Çalışmanın baş yazarı Prof. Dr. Philipp Thölke, kafeinin halk arasında yaygın kullanımı dolayısıyla bu tür etkilerin sağlık açısından büyük önem taşıdığını vurguladı. Thölke, "Kafein uykuyu geciktirir ama tamamen engellemez. Fakat kafein etkisindeyken, beyin ve uyku yapısı da bu durumdan etkilenmektedir" diye belirtti.
Araştırmacılar ayrıca, kafein tüketiminin beyin sinyallerini daha rastgele hale getirdiğini ve beynin 'kritik' diye adlandırılan daha uyarılabilir bir durumuna geçtiğini ifade etti.

Yaş faktörü de araştırmada dikkate alınan önemli bir değişken oldu. 20-27 yaş arasındaki genç yetişkinlerin, özellikle REM uykusu sırasında kafeine karşı daha hassas olduğu gözlemlendi. Bu farklılığın, yaş ilerledikçe beyindeki adenozin reseptörlerinin azalmasından kaynaklandığı düşünülüyor. Adenozin, uyku baskısını artıran bir kimyasal madde; kafein ise bu reseptörleri bloke ederek uyanıklık hissi yaratıyor.

Fakat uzmanlar, yaşa bakılmaksızın tüm gruplarda kafeinin REM dışı uyku üzerindeki etkisinin benzer şekilde olumsuz olduğunu ifade ediyor. Araştırma sadece sağlıklı bireyleri kapsadığı için, Parkinson veya huzursuz bacak sendromu gibi nörolojik rahatsızlıkları bulunan kişiler için genelleme yapılamıyor. Ancak sonuçlar, kafeinin yalnızca uyanıklığı değil, beynin gece boyunca nasıl çalıştığını da önemli ölçüde etkileyebileceğini gösteriyor.

Uykusuzluk, kısa vadede sinirlilik ve dikkat dağınıklığı gibi sorunlara yol açarken, uzun vadede kalp hastalıkları, obezite, diyabet ve hatta kanser gibi ciddi sağlık problemleriyle ilişkilendirilebiliyor.