Azerbaycan ve Rusya Arasındaki Gerilim: İşkence Vakaları ve Gazeteci Gözaltıları

Azerbaycan ve Rusya, Yekaterinburg'da gerçekleştirilen polis operasyonlarının ardından iki Azerbaycanlının işkence sonucu ölmesiyle birlikte ciddi bir kriz içine girdi.

Rusya Federasyonu kolluk kuvvetleri tarafından Azerbaycan vatandaşları ve Azerbaycan kökenli bireylerin işkenceye tabi tutulması ve iki kişinin kasten öldürülmesi üzerine Azerbaycan Başsavcılığı, bir ceza soruşturması başlattı.

Bakü yönetimi, dün Rus devlet haber ajansı Sputnik'in Azerbaycan ofisine de baskın düzenleyerek üç Rus gazeteciyi gözaltına aldı. Bu olayın ardından ülkede tüm Rus kültürel etkinlikleri iptal edildi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, bu operasyon sonrası Azerbaycan'ın Moskova büyükelçisine, Bakü'nün "dostça olmayan eylemleri" nedeniyle bir protesto notası gönderdi.
KRİZİN BAŞLANGICI

Rusya Ulusal Muhafızları, 27 Haziran'da Yekaterinburg'da düzenledikleri ortak operasyon sırasında geçmişte işlenen suçlarla ilgili şüpheli olarak gördükleri Azerbaycan vatandaşları ve Azerbaycan kökenli bireyleri gözaltına aldı.

Gözaltı sırasında ve sonrasında, kolluk kuvvetleri üyelerinin bazı kişilere karşı grup halinde gerçekleştirdikleri eyleimler sonucunda, söz konusu kişilerin özgürlükleri kısıtlandı. Bu sürede, direniş göstermelerine imkan tanımadan sert cisimlerle vücutlarının farklı bölgelerine birçok darbe indirildiği ve ağır işkencelere maruz kaldıkları bildirildi.

Bu olaylar neticesinde, 59 yaşındaki Hüseyn Seferov, Yekaterinburg'daki bir polis merkezinde hayatını kaybetti. Taksi şoförü olan 55 yaşındaki kardeşi Ziyaddin Seferov da güvenlik güçlerine ait bir araçta aldığı ağır yaralar nedeniyle yaşamını yitirdi.

Cinayet suçlamasıyla karşı karşıya olan Azerbaycan vatandaşı Bakir Safarov, gözaltında bulunuyor.

ADLİ TIP RAPORUNUN BULGULARI

Adli tıp raporlarına göre, Hüseyn Seferov'un çok sayıda kaburga kırığı ve diğer travmalar sonucu travmatik ve hemorajik şoktan (hücrelerin oksijensiz kalması) öldüğü tespit edildi. Ziyaddin Seferov'un ise çok sayıda darbe sonucu gelişen travmatik şok nedeniyle hayatını kaybettiği belirlendi.

Ayrıca, aynı operasyon kapsamında gözaltına alınan diğer Azerbaycan vatandaşlarının da benzer şekilde işkenceye maruz kaldığı, farklı derecelerde bedensel zarar gördüğü ve hâlâ Rusya'daki sağlık kuruluşlarında tedavi altında oldukları bildirilmektedir.

"ATEŞLİ SİLAH YOK, SERT CİSİMLE VURULMUŞ"
Azerbaycan Başsavcılığı, iki Azerbaycan vatandaşının otopsi sonuçlarının ağır yaralar nedeniyle öldüklerinin anlaşılmasının ardından bir ceza soruşturması başlattı. Azerbaycan Adli Tıp Kurumu Başkanı Adalat Hasanov, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Kardeşlerden hiçbiri keskin bir nesne ya da ateşli silahla öldürülmemiş. Sert bir cisimle vurulmuş" ifadelerini kullandı.

Azerbaycan’a ait Sputnik haber ajansına düzenlenen baskında güvenlik güçleri tarafından gözaltına alınan kişiler.

GERİLİMİN ARKA PLANI

Azerbaycan'a ait bir yolcu uçağının 25 Aralık 2024'te Rus hava sahasındayken yerden açılan ateşle hasar görmesi sonucunda Kazakistan'ın Aktau kenti yakınlarında düşmesi üzerine Azerbaycan, Rusya'dan özür ve şahısların cezalandırılmasını talep etmiş fakat bu istek karşılık bulmamıştır.

Daha sonrasında Azerbaycan, Bakü'de faaliyet gösteren "Rus Evi" olarak bilinen Rusya Kültür Merkezi'nin faaliyetini sonlandırdı. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise eski Sovyetler Birliği'nin 2. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanya'sını yenilgiye uğratmasının 80. yıl dönümü dolayısıyla Moskova'daki etkinliklere katılmadı.

MOSKOVA'DAN AÇIKLAMA

Rusya, Azerbaycan'da Rus haber ajansı Sputnik'in Bakü Ofisine yapılan polis operasyonuna ilişkin bir açıklama yaptı. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, basın mensuplarına yönelik bu tür önlemlerin Rusya ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin ruhuna aykırı olduğunu belirtti. Peskov, "Bu aşırı duygusal tepkilerin doğrudan temaslarda değişeceğini umuyoruz. Tüm sorulara yanıt verilecek ve gazetecilerin Azerbaycan tarafıyla doğrudan temasta serbest bırakılmasını umuyoruz." dedi.