Herasight Şirketi, Embriyo Zeka Tahmini Üzerine Yenilikçi Araçlar Geliştiriyor

Herasight isimli firma, bilim insanları Tobias Wolfram ve Alex Strudwick Young tarafından kuruldu ve kısa bir süre önce gizlilik modundan çıkarak faaliyetlerini halkla paylaştı. Young, X platformunda yaptığı açıklamada, şirketin şimdiye kadar yüzlerce embriyoyu taradığını ve 17 farklı hastalığın gelişme olasılığını değerlendiren algoritmalar geliştirdiklerini ifade etti. Ancak, şirketin dikkat çeken asıl yeniliği, embriyo IQ tahmini yapabilen bir simülasyon aracı geliştiriyor olması oldu.

TAHMİNİ ZEKÂ ARALIĞI BELİRLENECEK

Kullanıcılar, bu araç üzerinde "intelligence" (zeka) seçeneğini seçerek, anne-babanın etnik kökenini, aile içindeki ortalama IQ düzeyini ve embriyo sayısını giriyor. Sistemde bu verilere dayanarak, doğması muhtemel çocuğun tahmini zekâ aralığı hesaplanıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nde bu tür genetik taramaların yasal olmasıyla birlikte, Birleşik Krallık gibi ülkelerde embriyoların zekâ gibi özelliklerinin seçilmesi yasaktır. Ayrıca birçok bilim insanı, genetik taramanın zekâ ya da boy gibi karmaşık özellikleri güvenilir bir şekilde tahmin edebileceğine dair yeterli delil olmadığına dikkat çekiyor.
Herasight ekibi, tartışmalı hususlara rağmen şirketin bilimsel yönünü ön plana çıkarmaya özen gösteriyor. Yayınladıkları teknik belgede, hastalık taramalarının hem nüfus genelinde hem de aynı aile içinde geçerlilik taşıyacak şekilde test edildiği bilgisi veriliyor. Ayrıca, projelerinin Elon Musk gibi milyarderlerin tercih ettiği Orchid ve Nucleus Genomics gibi diğer genetik platformlardan daha "etik" olduğu iddia ediliyor.

"İNSANLIĞA ZARAR VEREBİLİR" İDDİASI

Ancak uzmanlar, bu tür girişimlerin modern öjenizm uygulamalarını yeniden paketleyip pazara sunduğuna dikkat çekiyor. Genetik seçim yoluyla doğacak çocukların özelliklerini belirleme fikrinin, toplumda sınıfsal eşitsizlikleri derinleştirebileceği ve insan genetik mirasına zarar verebileceği uyarıları yapılıyor.
Herasight, "biyoteknik hassasiyet ve etik farkındalık" vurgusu yapmasına rağmen, bilim insanlarının çoğu bu girişimi bilimsel olarak yetersiz, etik açıdan ise oldukça sorunlu buluyor.