KOLON KANSERİ: BELİRTİLERİ VE RİSK FAKTÖRLERİ

Kolon kanseri, dünya çapında en sık görülen üçüncü kanser türü olup, kanserle ilişkili ölümler arasında ikinci sırada yer almaktadır. Erken tanı, hastaların tedavi süreçlerini ve yaşam kalitelerini önemli ölçüde artırabilmektedir. Ancak, hastalığın belirti ve bulguları sıklıkla göz ardı edilmekte veya daha az ciddi rahatsızlıklarla karıştırılmaktadır. Kolon kanserinin ilk belirtilerini tanımlamak, hayati bir adım olabilir.

KOLON KANSERİ NEDİR?

Kolon kanseri, kolorektal kanser olarak da adlandırılmakta olup, sindirim sisteminin bir parçası olan kolonda (kalın bağırsak) veya rektumda başlar. Genellikle polip adı verilen küçük ve iyi huylu hücre grupları ile başlayarak zamanla kanserleşebilir. Tüm poliplerin kötü huylu hale gelmediği bilinmektedir; ancak bazıları yavaşça büyüyerek hastalığın ilerlemesiyle birlikte belirgin semptomlar göstermeyebilir.
Kolon kanseri riskini arttıran bazı etkenler arasında yaş, aile öyküsü, kişisel hastalık geçmişi, alkol kullanımı, sigara içme alışkanlığı ve obezite yer almaktadır.

KOLON KANSERİNİN ERKEN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Erken dönem belirtileri, genellikle hafif olup, sık sık başka hastalıklarla karıştırılabilmektedir. CDC’ye göre, erkekler kadınlara kıyasla kolorektal kansere yakalanma ve bu hastalıktan ölme riski taşımaktadır.
Amerikan Kanser Derneği'ne göre, dikkat edilmesi gereken bazı belirtiler şunlardır:

• Bağırsak alışkanlıklarında birkaç günden uzun süren değişiklikler, örneğin ishal, kabızlık ya da dışkının daralması
• Bir dışkılamayla rahatlamayan bağırsak hareketi hissi
• Parlak kırmızı kanla rektal kanama
• Dışkıda kan, koyu kahverengi veya siyah bir görünüm alabilir
• Karın bölgesinde kramp veya ağrı
• Yorgunluk ve genel zayıflık
• Hiçbir çaba harcamadan kilo kaybı

KOLON KANSERİ RİSKİ NASIL AZALTILIR?

Düzenli taramalar, erken teşhiste kritik bir rol oynayabilir. CDC, kolorektal kanser taraması ile kanser öncesi poliplerin tespit edilip, kansere dönüşmeden kaldırılabileceğini belirtmektedir. Bu süreç, kolorektal kanserin önlenmesi açısından önemlidir. Tarama, aynı zamanda tedavi sürecinin en etkili olduğu dönemde kolorektal kanserin erken teşhis edilmesini sağlayabilir.

• Sağlık kuruluşları, yapılan bazı araştırmalara dayanarak, bireylerin kolon kanseri geliştirme riskini azaltabilecekleri preklini önermektedir. Basit yaşam tarzı değişiklikleri bu riski azaltabilir.
• Fiziksel aktivitenin artırılması. Sağlıklı bir kilonun korunması.
• Hayvansal yağ içeriği düşük, meyve, sebze ve tam tahıllar açısından zengin bir beslenme şekli benimsemek.
• Alkol tüketiminin sınırlandırılması.

Kolon kanseri tanısı konulduğunda, tedavi süreci, hastalığın boyutuna ve yayılımına bağlıdır. Bu süreç cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, hedefe yönelik tedavi veya immünoterapileri içerebilir.