Alzheimer Hastalığı ve Etkileri: Dikkat Edilmesi Gerekenler

65 yaş ve üzeri bireylerde en yaygın olarak görülen demans türü olan Alzheimer, yalnızca hastaları değil, aynı zamanda onların yakın çevresini de duygusal ve ekonomik olarak büyük ölçüde etkiliyor. Hafıza ve düşünme yetilerini yavaş yavaş kaybettiren bu ilerleyici hastalık, zamanla kişinin günlük yaşamını bağımsız bir şekilde sürdürmesini imkânsız hale getiriyor.

HASTALIK BEYİNDE YILLAR ÖNCESİNDEN BAŞLAYABİLİR

Alzheimer belirtileri çoğunlukla 65 yaşından sonra belirmesiyle birlikte, hastalık aslında beynin iç yapısında çok daha önce gelişmeye başlıyor. Araştırmalar, Alzheimer'a neden olan biyolojik süreçlerin semptomlardan yıllar önce başladığını gösteriyor. ABD'de 6 milyondan fazla bireyin Alzheimer ile yaşadığı ve bu sayının gelecek on yıllarda hızla artacağı tahmin ediliyor. Uzmanlar, bu artışın hastalığın önlenmesi ve erken teşhisinin önemini daha da vurguladığını belirtiyor.
Yaş, Genetik ve Travmalar... Risk Faktörleri Neler?
Hastalığın bilinen tek bir nedeni ağır basmıyor. Genetik yatkınlık, yaş, beyin yaralanmaları gibi unsurların yanı sıra kalp-damar rahatsızlıkları, diyabet, sigara kullanımı ve az fiziksel etkinlik de riski artırmakta.

Ulusal Yaşlanma Enstitüsü'ne göre, 65 yaş sonrası Alzheimer riski her beş yılda bir iki katına çıkıyor. Ayrıca, ailesinde Alzheimer hikayesi olan bireyler, özellikle APOE ε4 gen varyantını taşıyanlar daha yüksek risk altında. Ancak, genetik yatkınlık bir kader olarak görülmemeli; sağlıklı bir yaşam biçimi bu riski azaltmada önemli bir rol oynuyor.

HANGİ BELİRTİLERE DİKKAT EDİLMELİ?

Uzmanlar her unutkanlığın Alzheimer anlamına gelmeyeceğini vurgularken, aşağıda sıralanan belirtilerin dikkate alınması gerektiğini ifade ediyor:

• Günlük yaşamı olumsuz etkileyen hafıza kaybı
• Plan yapma ve sorun çözmede güçlük
• Basit görevleri yerine getirmede zorluk
• Zaman ve mekânda karışıklık
• Konuşurken uygun kelimeleri bulmakta zorluk yaşama
• Ruh halindeki ani değişiklikler, içe kapanma
• Bu tür belirtilerle karşılaşılması durumunda bir sağlık uzmanına başvurulması önerilmektedir.

ALZHEIMER'DAN KORUNMAK İÇİN 11 ADIM

Araştırmalar, demans vakalarının neredeyse yarısının yaşam tarzı ile ilişkili faktörlerle önlenebilir veya ertelenebilir olduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlara göre alınabilecek temel önlemler şunlardır:
Beyne giden kan akışının artırılması hafızayı geliştirir.
Yeni beceriler edinmek beyin direncini artırır.
Anti-inflamatuar beslenme ve ağız hijyenine özen gösterin.
Sağlıklı yaşam, genetik riskleri azaltmada önemli bir etki yaratabilir.
Kafa travmalarından korunmaya özen gösterin.
Toksinlerden uzak durun.

Ruh sağlığı, beyin sağlığı ile doğrudan ilişkilidir.

Dengeli beslenme ve D vitamini alımı büyük önem taşımaktadır.

Tiroid ve cinsiyet hormonları da etkili olabilir.

Obezite ve diyabet bir arada, demans riskini ciddi ölçüde artırmaktadır.
Her gece 7-8 saat uyku, beyin temizliğini destekler.

Tıp uzmanları, hastalığın kesin bir tedavisinin olmadığını ancak erken tanının ilerlemeyi yavaşlatabileceğini ifade ediyor. Yaşlı bireylerin ve yakınlarının bu belirtileri takip etmeleri ve zamanında doktora başvurmaları önem arz ediyor. Hastalıkla mücadelenin toplum sağlığı açısından da büyük bir önemi bulunmaktadır.