Atilla Türkoğlu

Akıllı Telefonlarda Devrim: eSIM Teknolojisinin Getirdikleri Neler?

Akıllı Telefonlarda Devrim: eSIM Teknolojisinin Getirdikleri Neler?

Apple'dan Yeni eSIM Destekli iPhone Air Duyurusu

Apple’ın tanıttığı yeni ultra ince iPhone Air, dünya genelinde -Çin dahil- yalnızca eSIM desteği sunan ilk cihaz olma özelliğini taşıyor. Çin, katı düzenlemeleri nedeniyle eSIM'e direnen en büyük pazarlar arasındaydı. Ancak Apple’ın etkisiyle, ülkede ilk kez China Unicom aracılığıyla eSIM kullanılabilir hale gelmiştir.

İLK SIM KART 1991'DE ÜRETİLDİ

İlk SIM kart, 1991 yılında Alman şirketi Giesecke+Devrient tarafından üretildi ve boyutu kredi kartı ile aynıydı. 1996 yılında mini SIM, 2010 yılında iPhone 4 ile birlikte micro SIM, 2012 yılında ise nano SIM hayatımıza girdi.

Nano SIM, on yılı aşkın bir süredir standart olarak kullanılmaktadır. Ancak Apple’ın öncülüğünde yalnızca eSIM'li cihazlara geçişin kaçınılmaz bir hal aldığı görülmektedir.

SIM KARTLAR TARİHE Mİ KARIŞACAK?

BBC'ye verdiği demeçte, CCS Insight analisti Kester Mann, Apple’ın bu duyurusunu “fiziksel SIM kartın sonunun başlangıcı” olarak değerlendirdi. Ancak Apple, SIM kartı tamamen bırakma niyetinde değil. Samsung ve Google gibi diğer büyük üreticiler de eSIM’i seçenek olarak sunmasına rağmen, birçok bölgede hala SIM kart girişini korumaya devam ediyorlar.

Buna rağmen uzmanlar, sektör genelinde yön değişikliğinin meydana geldiğini vurguluyor. CCS Insight’ın tahminlerine göre, 2024 sonunda dünyada 1,3 milyar eSIM’li akıllı telefon kullanılacak; bu sayının 2030 yılında 3,1 milyara ulaşması bekleniyor.

AVANTAJLARI NELER?

eSIM (gömülü SIM), fiziksel kart yerine telefonun içine entegre edilmiş bir SIM teknolojisidir. Kullanıcılar seyahat ettiklerinde kolayca hat ekleyebiliyor, operatör değiştirebiliyor ya da aynı telefonda birden fazla hat saklayabiliyor. Çoğu cihaz, sekiz adede kadar eSIM depolama kapasitesine sahiptir ve bunlardan ikisi aynı anda aktif olarak kullanılabilmektedir.

eSIM’in kurulumu ve devri uzun süredir zahmetli bir işlem olarak görülüyordu. Telefon değiştirme sırasında eSIM'ler, fiziksel kartları takıp çıkartmak kadar kolay kullanılmıyordu. Ancak yeni Android 16 ve iOS 26 güncellemeleri ile eSIM’lerin cihazlar arasında aktarımı artık daha basit hale gelmiştir.

Yine de bazı operatörler, hâlâ kullanıcıları uygulamalarına yönlendirmekte ya da manuel işlem talep etmektedir. Ayrıca telefon arızalandığında, SIM’i çıkarıp başka bir cihaza takmak mümkün olmamaktadır. Zira birçok kullanıcının akıllı telefonları hâlâ eSIM desteklememektedir.

İLK SOMUT FAYDALAR

Apple, bu yıl eSIM cihazlarına somut faydalar ekledi. iPhone 17 Pro, "yalnızca eSIM" tasarımı sayesinde daha büyük bir batarya taşıyor ve video oynatma süresini iki saat uzatıyor. Bu, eSIM telefonların tüketicilere doğrudan avantaj sağladığı ilk örnek olarak öne çıkıyor.

Digital Trends’in aktardığı uzman değerlendirmelerine göre, iPhone Air’in küresel etkisi ile birlikte operatörlerin de eSIM desteğini hızla genişletmek zorunda kalacağı öngörülmektedir.

eSIM standardı ilk olarak 2016 yılında telefonlarda kullanılmaya başlandı (örneğin Google Pixel 2). Motorola, 2020 yılında ilk "yalnızca eSIM" telefonunu piyasaya sürmüş olsa da, Apple’ın kararıyla eSIM artık ana akım haline gelmektedir.

DAHA MI GÜVENLİ?

Ayrıca eSIM, fiziksel SIM kartlara göre daha modern, şifreleme tabanlı ve güvenli bir yapıya sahiptir. Örneğin, çıkarılabilir SIM kart bulunmadığı için telefon çalındığında SIM’in sökülüp başka bir cihaza takılması mümkün değildir. Hattı kayıp ya da çalıntı durumda hızlıca devre dışı bırakmak ya da yeni bir profil yüklemek de daha pratik olmaktadır.

Geleneksel SIM kartların kopyalanması ya da klonlanması, uzun yıllardır bir güvenlik riski teşkil ediyordu. eSIM profilleri ise operatör tarafından dijital olarak imzalanarak, şifrelenmiş sertifikalarla çalışmaktadır. Ancak eSIM'ler için operatörlerin güvenli olması da büyük bir önem taşımaktadır. Dolandırıcılar, operatör üzerinden sizin adınıza eSIM çıkarma işlemini gerçekleştirebilirler. Kimlik hırsızlığı, sosyal mühendislik veya operatörün güvenlik açığı gibi durumlar buna sebep olabilir. Yani eSIM, dijital güvenliği artırıyor ancak operatör tarafında bir insan hatası varsa risk devam etmektedir. eSIM profilleri dijital ortamda dağıtıldığı için, operatörlerin sunucu altyapısının güvenli olmaması da bir başka risk faktörüdür.

TÜRKİYE'DE DURUM NE?

Öte yandan, iPhone 17 Air modeli Türkiye’ye yalnızca eSIM ile gelecek. eSIM teknolojisi, yakın zamanda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) bazı yabancı eSIM sağlayıcılarına erişim engeli getirmesiyle gündeme gelmişti. 10 Temmuz'da; Saily, Airalo, Holafly, Nomad, Instabridge, Mobimatter, Alosim ve BNESIM adlı eSIM hizmet sağlayıcılarını engelleme kararı almıştı.

Bu platformlar, çoğunlukla yurtdışına giden kullanıcıların uygun fiyatlarla internete erişim sağlaması için eSIM hizmeti sunuyordu. O dönemde BTK'nın kararı, Türkiye'deki operatörlerin eSIM hizmetlerini teşvik etme amaçlı olarak yorumlanmıştı. Yetkililer, bu yabancı sağlayıcıların Türkiye’de gerekli izin ve lisanslara sahip olmadığını belirterek, güvenlik risklerine vurgu yapmışlardır.