ABD'nin Gizli Yolu: Yasaıkları Çiğneyen Sevkiyat Ağı

ABD'nin Kritik Mineraller Tedarikinde Yeni Gelişmeler

ABD'nin teknoloji ve savunma sanayisini etkileyen önemli minerallerin tedarikine yönelik yeni bir strateji oluşturuldu. Çin'in 2024 yılı Aralık ayında antimon, galyum ve germanyum ihracatını kısıtlama kararı almasının ardından, bu minerallerin Tedariği Tayland ve Meksika üzerinden sağlanmaya başladı. Reuters'in eriştiği gümrük ve nakliye belgeleri, bu yasaklara rağmen ticaretin devam ettiğini ortaya koydu.
Antimon, piller, çipler ve alev geciktiriciler gibi alanlarda hayati öneme sahip bir metal. Çin, bu metalin yanı sıra galyum ve germanyumun küresel tedarikinde de lider konumda bulunuyor. Pekin, Washington'un Çin'in çip endüstrisine uyguladığı baskılara karşılık olarak, bu üç kritik mineralin ihracatını Aralık 2024'te yasaklamayı planlıyordu. Ancak kayıtlar, Çinli üreticilerin ürünlerini üçüncü ülkeler aracılığıyla ABD'ye ulaştırmaya devam ettiğini göstermekte.

Üçüncü Ülkeler Köprü Görevi Üstleniyor
ABD, Aralık-Nisan döneminde Tayland ve Meksika'dan toplam 3 bin 834 ton antimon oksit ithal etmiş durumda; bu miktar, önceki üç yılın toplamından fazla. Bu dönemde, Tayland ve Meksika, Çin'in en büyük ihracat pazarları arasında yer alırken, 2023'te bu listenin ilk 10'unda yer almıyorlardı.

Ancak Tayland ve Meksika'da yalnızca birer antimon işleme tesisi bulunmakta ve Meksika'daki tesis yalnızca Nisan ayında faaliyete geçti.

RFC Ambrian danışmanlık şirketinin verilerine göre, bu ülkelerde önemli bir yerel üretim yok. Bu durum, Çin kaynaklı ürünlerin etiketlenerek bu ülkelere transfer edilmiş olabileceği ihtimalini akla getiriyor.

Aktarma Zinciri Nasıl İşliyor?

Reuters'a açıklamada bulunan Gallant Metals CEO'su Levi Parker, Çin'deki tedarikçilerin ürünleri diğer Asya ülkeleri üzerinden, farklı etiketlerle ABD'ye gönderdiklerini belirtti.

Nakliye verileri, Çinli Youngsun Chemicals'in Tayland'daki iştiraki Unipet'in, yalnızca Aralık-Mayıs arasında ABD'ye 3 bin 366 ton antimon ürünü göndermiş olduğunu gösteriyor. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre 27 katlık bir artış anlamına geliyor.

Ancak gönderim belgelerinde hammaddenin menşei hakkında bir bilgi yer almıyor. Youngsun Chemicals ve Unipet, bu sevkiyatlar hakkında herhangi bir açıklamada bulunmadı.

Yasa Dışı Değil Ama Riskli

ABD yasaları, antimon, galyum veya germanyumun direkt olarak Çin menşeli olmasını yasaklamamaktadır. Ancak, bu ürünlerin Çin'den çıkışı için gerekli lisansın alınması gerekliliği, dolaylı yolları zorunlu kılmaktadır. Çin Ticaret Bakanlığı, Mayıs ayında bazı yabancı aktörlerin yerel "kanunsuzlarla" iş birliği yaptığına ve bu faaliyetlerin ulusal güvenlik açısından risk taşıdığına dair açıklama yaptı.

White & Case hukuk firmasından James Hsiao, bu tür dolaylı ihracatların Çin yasaları çerçevesinde kaçakçılık olarak değerlendirilebileceğini ve bu durumda beş yıla kadar hapis cezası ile karşılaşmanın mümkün olduğunu belirtti.

Galyum, germanyum ve antimon fiyatları, dünya genelinde rekor seviyelere ulaşmış durumda. Çin'den yapılan resmi ihracat verileri ise hala düşük seviyelerde kalırken, yasakları aşan ticaret zincirinin varlığı, Pekin'in ihracat kontrollerini uygulama yeteneği konusunda soru işaretleri oluşturuyor.