Kolorektal Kanserin Yükselişi: Gençler Arasında Tehlike Çanları

Kolorektal kanser, yani kolon ve rektum kanseri, son yıllarda genç yetişkinler arasında belirgin bir artış göstermekte. Geleneksel olarak yaşlı bireylerde görülen bu hastalık, artık 50 yaş altındaki bireylerde de kaygı verici oranlarda karşımıza çıkmakta. Uzmanlar, bu artışın başlıca nedenleri arasında obezite ve alkol tüketimi gibi yaşam tarzı unsurlarını öne sürüyor.

Amerika Birleşik Devletleri'nde görev yapan gastroenterolog Dr. Joseph Salhab, kolon kanserinden korunmak için tıbbi taramaların yanı sıra beslenme alışkanlıklarında yapılacak basit ama etkili değişikliklerin de büyük öneme sahip olduğunu ifade ediyor. Dr. Salhab, özellikle lif açısından zengin ve antioksidan özellikler taşıyan gıdaların günlük atıştırmalık olarak tüketilmesini öneriyor.
BAĞIRSAK SAĞLIĞINI DESTEKLEYEN ALIŞKANLIKLAR
Kolon sağlığını korumada etkili bazı atıştırmalıkların, bağışıklık sistemini güçlendirdiği, iltihaplanmayı azalttığı ve bağırsak mikrobiyotasını desteklediği belirtiliyor. İşte uzmanların önerdiği bilimsel verilerle desteklenen temel gıdalar:
1. YOĞURT
Lactobacillus ve Bifidobacterium gibi canlı probiyotikler barındıran yoğurt, bağırsak mikrobiyotasını dengelemekte. Yapılan meta-analizlerde, düzenli yoğurt tüketiminin kolorektal kanser riskini %7 oranında azaltabileceği ortaya konmuştur. Özellikle taze meyvelerle birlikte tüketilen Yunan yoğurdu ya da granolalı yoğurt parfe, hem lezzetli hem de sindirime yardımcı bir tercih sunuyor.

2. KURUYEMİŞLER

Badem, ceviz ve kaju gibi kuruyemişler, yüksek lif içeriği, sağlıklı yağları ve bitkisel bileşenleri ile dikkat çekiyor. 2024 yılında yayımlanan bir araştırmaya göre, günde 28 gram ceviz tüketimi kolon tümörleriyle ilişkilendirilen iltihap belirteçlerini önemli ölçüde azaltabiliyor. Ayrıca, evre III kolon kanseri hastalarında kuruyemiş tüketimi hastalığın nüksetme riskini %42 oranında düşürebiliyor.

3. ELMALAR

Kabuklarıyla birlikte tüketilen elmalar, hem çözünür hem de çözünmez lif ile flavonoidler içermekte. Bir vaka-kontrol çalışmasına göre, günde bir elma tüketimi kolorektal kanser riskini %47 oranında azaltabiliyor. Elma dilimlerini badem ezmesi ile birlikte yemek veya salatalara eklemek, bu meyveden maksimum fayda sağlamak için öneriliyor.

4. TURUNÇGİLLER

Portakal, greyfurt ve klementin gibi turunçgiller, lif ve su açısından zengin içerikleri ile sindirime yardımcı oluyor. Nature dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, düzenli turunçgil tüketimi kolon kanseri riskini %18’e kadar azaltabiliyor. Smoothielerde veya atıştırmalık olarak tüketmeleri tavsiye ediliyor.

5. KARPUZ

%90’ı sudan oluşan karpuz, yaz aylarında hem ferahlatıcı hem de bağırsak sağlığını destekleyen bir alternatif sunuyor. İçerisinde bulunan likopen ve antioksidanlar sayesinde karpuz, kolon kanserine karşı doğal bir koruma sağlıyor.

ERKEN TEŞHİSİN ÖNEMİ

Uzmanlar, belirtiler görüldüğünde ya da ailede kolon kanseri hikayesi bulunuyorsa, vakit kaybetmeden tıbbi değerlendirme yapılması gerektiğini vurguluyor. Rektal kanama ve kronik karın ağrısı gibi belirtiler, kolon kanserinin erken sinyalleri arasında yer alabilir. Giderek gençleşen bu ciddi sağlık tehdidine karşı, tarama testleri ve yaşam tarzı değişiklikleri ile risk büyük ölçüde azaltılabilir.