Taftan Yanardağı’nda Kabarma ve Jeotermal Faaliyet Artışı Tespit Edildi

Bilim insanları, İran'ın Sistan-Belucistan eyaletindeki Taftan Yanardağı'nda 2023-2024 yıllarında zirvede yaklaşık 9 santimetrelik bir yükselme gözlemlediklerini duyurdu. Bu yükselişin devam ettiğine dikkat çekildi.

Araştırmacılara göre, bu hareketin nedeni yer altındaki sıcak sıvıların ve gazların birikmesi veya yaklaşık 5 kilometre derinlikteki magmanın yukarı doğru baskı yapmasıyla ilişkilendirilebilir.

Duman, Kül ve Gaz Emisyonları

2024'te bölgeden alınan haberler, kraterden duman ve kül çıkışlarının gerçekleştiğini gösterdi. Araştırmacılar, bu emisyonların artan jeotermal aktivitenin bir göstergesi olduğunu vurguladı. Araştırmanın başyazarı ve volkanolog Pablo González, Live Science'a yaptığı açıklamada, "Taftan artık sönmüş bir volkan olarak değil, uyku halindeki bir volkan olarak değerlendirilmeli. Şu aşamada patlama beklemiyoruz, ama yer altında önemli bir basınç birikimi mevcut" ifadelerini kullandı.

Uydu Verileriyle İnceleme

Ekip, “common-mode filter” adını verdikleri yeni bir uydu analiz yöntemi kullanarak atmosferik parazitleri ayıklayıp yer hareketlerini net bir şekilde izledi. Elde edilen verilere göre, deformasyonun kaynağının zirvenin 470 ila 630 metre derinliğinde yer aldığı belirlendi.

Volkanın doğu ve batı yamaçlarında da yer değiştirme tespit edildi. Bilim insanları, bu hareketin yağış veya depremlerle açıklanamayacağını, tamamen volkan içi süreçlerden kaynaklandığını ifade etti.

Panik Değil, Uyarı

Araştırma sonucunda, kabarmanın ardından herhangi bir çökme gözlenmemesi, yer altındaki basıncın hâlâ devam ettiğini ve bölgenin potansiyel tehlike barındırdığını gösteriyor. González, "Bu çalışma insanlarda korku yaratmak için değil, İran'daki yetkililere bir uyarı niteliğindedir" diyerek bölgenin sıklıkla izlenmesi gerektiğinin altını çizdi.

Bölgedeki Olası Tehlikeler

Taftan, Pakistan sınırına yakın Sistan-Belucistan bölgesinde, deniz seviyesinden yaklaşık 4 bin metre yükseklikte bulunmaktadır. En yakın yerleşim yerleri olan Khash kenti 130 kilometre, Zahedan ise 160 kilometre uzaklıkta. Pakistan tarafındaki Taftan kasabası ise yaklaşık 100 kilometre mesafede yer alıyor.

Makran Volkanik Kuşağı İncelenecek

Araştırmacılar, Taftan'daki bu hareketliliğin, İran ve Pakistan boyunca uzanan Makran volkanik kuşağının yeniden değerlendirilmesini gerektirdiğini belirtiyor.