25 Yaş Üstü Araçlar İçin Yeni Düzenleme: Sıfır Araçlarda ÖTV Muafiyeti Geliyor!

Otomotiv sektöründe zaman zaman gündeme gelen hurda araçlar ve yaşı büyük taşıtlar için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) kanun teklifi sunuldu.

Bu teklif, Milliyetçi Hareket Partisi Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir tarafından Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) kanununda değişiklik yapılmasına dair verildi.

25 yaş ve üzeri araçların yenilenerek ekonomiye kazandırılması hedeflenen bu teklif, aracını dönüşüme verenlere bir defaya mahsus olmak koşuluyla Türkiye'de üretilmiş yeni araçlar için ÖTV muafiyeti talep etmektedir.

"Trafikteki Araçların Yüzde 25'i 21 Yaşından Büyük"

Teklifte, ithalatın azaltılması, akaryakıt israfının önüne geçilmesi ve çevre kirliliğini önleme gerekçeleri belirtilirken, "Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2023 yılı sonu itibarıyla Türkiye’de trafiğe kayıtlı araç sayısı 28 milyon 740 bin 492 olarak bildirilmiştir. Bu sayının 2024 yılının Ağustos ayında 30 milyonu aşacağı tahmin edilmektedir. TÜİK'e göre, Türkiye'deki trafiğe kayıtlı araçların yaş ortalaması ise 14,5 olarak hesaplanmıştır. Araçların yüzde 25'i ise 21 yaşından büyük taşıtlar olarak kaydedilmektedir." ifadelerine yer verilmektedir.

Yaşı geçmiş araçlar, tamir ve bakım masrafları açısından zorluk oluşturmakta ve ayrıca trafikte mal ve can kaybına neden olabilecek ciddi riskler taşımaktadırlar. Ek olarak bu araçlar, hem çevre hem de ekonomi açısından olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bu bağlamda, 25 yaşından büyük araçların geri dönüşüme kazandırılması, ekonomik, çevresel ve ulaşım güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır.

Ticari Araç Alacak Şoförlere ÖTV ve KDV'siz Araç Satışı

Meclis'e sunulan başka bir teklif ise, ticari araç alacak şoför esnafını ilgilendiriyor. Teklife göre, geçimini yalnızca bir araçla sağlayan şoför esnafının, 10 yıl süreyle ticari faaliyetlerde kullanacağı yeni aracının ÖTV ve KDV'den muaf tutulması talep edilmektedir.

TESK'ten Hurda Araç Çağrısı

Geçtiğimiz aylarda Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, hurda araç teşvik yasasının ticari araçlar için gündeme gelmesi gerektiğini belirtmiştir.

Palandöken, yaptığı açıklamada, “Ülkemizde 28 milyon 750 bine yakın araç bulunmaktadır. Bu araçların ortalama yaşı, TÜİK verilerine göre 14,5'in üzerindedir. Bu araçlar ekonomik ömürlerini doldurmuş durumda. Mal sahiplerinin elindeki eski, çevreye ve doğaya zararlı olan, yakıt israfına neden olan binek araçlar artık hurdaya çıkacak durumdadır. Sorunun çözülmesi için araçların yaşlarına yönelik bir teşvik programı tekrar hayata geçirilmelidir.” dedi.

İlk Kez 2003 Yılında Uygulandı

Hurda araç teşviki, Türkiye’de ilk kez 2003 yılında uygulanmaya başlamıştır. Böylece belirli bir yaşın üzerindeki araçların piyasa dışına çıkarılması sağlanırken, yeni araç satışları da artırılmıştır. Bu uygulama 2004 yılında sona ermiştir.

4 Ekim 2010'dan 31 Aralık 2011'e kadar ikinci bir hurda teşviki başlatılmıştır. Bu teşvikte motorlu araç türü sınırlı tutulmuş ve 3.5 tondan fazla olan yük ve yolcu taşıyan araçlar kapsam dahilinde olmuştur.

2010 ve 2011 yıllarında devam eden bu teşvikle kaydı silinen araç sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 73.9 artış göstermiştir.

2012 ile 2014 yılları arasında belirli bir model yılına ait motorlu araçların hurdaya ayrılması durumunda, belirtilen tarihe kadar olan motorlu taşıtlar vergisi, faizi, ceza, gecikme zammı ve idari para cezaları silinmiştir. Son hurda teşviki ise 2017, 2018 ve 2019 yıllarında uygulanmıştır.

2018 ve 2019 yıllarında belirlenen şartları taşıyan motorlu araçların hurdaya çıkarılması halinde, aynı cinsten yeni bir aracın satın alınmasında tahsil edilecek ÖTV tutarından indirim sağlanması öngörülmüştür.

2019 yılından itibaren hurda aracı olanlara ÖTV indirimi uygulanmamaktadır.